Huid, pigment en hoe werken zelfbruiners?

Jullie zijn gewaarschuwd, dit artikel is redelijk wetenschappelijk en sommige termen heb ik niet kunnen vereenvoudigen voor jullie. Toch denk ik dat het stuk leesbaar en begrijpelijk is, zeker voor de mensen die graag meer willen weten over dit onderwerp en behoefte hebben aan iets meer diepgang op beautygebied. Hieronder leg ik uit hoe wij aan onze huidskleur komen en hoe de zon ervoor kan zorgen dat we bruiner worden. Ook leg ik in het kort uit hoe de meeste zelfbruiners werken. 

Onze huid kent 3 soorten pigment die verantwoordelijk zijn voor onze huidskleur: melanine, caroteen en hemoglobine, waarvan melanine als enige wordt aangemaakt in de huid. In dit artikel focussen we alleen op melanine. Melanine varieert in kleur van geel tot roodbruin tot zwart. De gele ondertoon of de mate van ‘bruinheid’ wordt allemaal bepaald door de hoeveelheid en de kleur melanine in je huid.

Melanine wordt gemaakt door cellen die melanocyten genoemd worden, deze cellen bevinden zich in de allerdiepste huidlagen. Melanine wordt aangemaakt in de vorm van gepigmenteerde korreltjes (granules) die zich langzaam van binnenuit naar buiten toe bewegen, tot ze in de keratinocyten aankomen. De huidlaag onder onze dode huidcellen (lamellar granules) bestaat voor het grootste gedeelte uit keratinocyten met korreltjes melanine, waar ze een natuurlijke beschermlaag vormen tegen zonlicht. Melanine beschermd onze cellen door UV-straling te absorberen en het af te voeren als hitte.

Ieder mens heeft hetzelfde aantal melanocyten, het verschil in huidskleur zit ’em dan ook vooral in de hoeveelheid melanine die ze produceren en de duur van de opslag in keratinocyten. Melanocyten van getinte mensen produceren meer en donkerder melanine dan de melanocyten van blanke mensen, daarnaast houden hun keratinocyten het pigment langer vast. Door zonlicht worden melanocyten gestimuleerd om nog meer melanine aan te maken, omdat de huid een seintje krijgt een dikker schild te bouwen om zich nog beter te kunnen beschermen tegen UV-straling. Meer melanine betekent dus meer pigment wat resulteert in een ‘lekker bruin kleurtje’.

Nu snappen jullie misschien ook wel waarom donkere mensen minder snel of helemaal niet verbranden; zij hebben meer pigment en dus een betere natuurlijke beschermlaag tegen de schadelijke UV-straling. Om dezelfde reden zie je zelden huidkanker bij mensen met een donkere huid (wat overigens geen reden is om je niet meer in te smeren, want de kans op huidkanker is er wel degelijk, alleen vele malen kleiner).

Maar, hoe werkt een zelfbruiner dan precies? Nu jullie weten hoe de huid in elkaar zit is het makkelijker uit te leggen en hopelijk ook makkelijker te begrijpen. Hebben jullie een zelfbruiner in huis? Pak de fles er maar eens bij en kijk bij de ingrediënten. Grote kans dat het ingredient dihydroxyacetone (DHA) erin zit.

DHA is doorzichtig en kleurloos ingredient (ontdekt ergens in de jaren ’20) die al meer dan 30 jaar in cosmeticaproducten wordt gebruikt. Het wordt gezien als het meest effectieve en meest veilige ingredient als het op zelfbruiners aankomt. De kwaliteit van DHA is de laatste jaren sterk verbeterd zodat men er minder oranje en meer bruin zal komen uit te zien na gebruik.

DHA heeft niets te maken met melanocyten en melanine granules, zo diep dringt het je huid namelijk niet in. Het heeft alleen effect op de dode huidcellen van je bovenste huidlaag. DHA reageert met eiwitten uit deze cellen waardoor er een reactie ontstaat en ze een bruinige kleur krijgen. Voila, je hebt een tan! Je huid vernieuwd zich steeds weer; de bovenste dode huidlaag valt eraf en vanaf de diepere cellagen worden er nieuwe cellen gevormd en als ware omhoog geduwd. Omdat een zelfbruiner alleen je dode huidcellen kleurt zal je tan met 5 tot 7 dagen compleet verdwenen zijn. Wil je je tan behouden, dan moet je ook de zelfbruiner regelmatig blijven gebruiken.

Als je zelfbruiner gebruikt heeft je huid dus geen verhoogde melanine productie en dus geen extra bescherming tegen UV-straling. Het is een veelvoorkomend misverstand dat je je niet in hoeft te smeren met zonnebrand als je bruin bent door een zelfbruiner, want dat moet dus juist wel! Je ziet er dan wel bruin uit, maar dat is slechts oppervlakkig en wil dus niet zeggen dat je minder snel zal verbranden.

Ik hoop dat ik alles duidelijk heb uitgelegd zo, maar schroom niet om vragen te stellen bij de comments, dan zal ik ze proberen te beantwoorden. Als bron heb ik mijn studieboek gebruikt; Human Anatomy & Physiology (fifth edition) van auteur Elaine N. Marieb.

Ps. lees ook nog even een voorgaand artikel van me door over feitjes en weetjes over zonneproducten, erg nuttig en interessant! (klik hier). Heb je een witte huid? Lees dan dit artikel even door (klik hier).

Until next time,
Serena Verbon