Food fabeltjes

Van spinazie word je slim en van wortels eten krijg je goede ogen, eten na 8 uur ‘s avonds verandert in vet en van extra sambal val je af. Dit is wat de meeste mensen van hun ouders met de paplepel krijgen ingegoten, maar… is het wel echt waar? Wat is een feit en wat is een fabel?

‘Alles wat je eet na 8 uur ‘s avonds verandert in vet’
Je hoort het je moeder nog zeggen wanneer je een koekje pakt tijdens die leuke film op RTL, maar waarom zou je stofwisseling klokslag 8 uur ineens veranderen en alles wat je eet in vet veranderen? Er zijn heel veel landen waar men rustig om 10 uur ‘s avonds nog gaat dineren, denk aan warme landen als Spanje en Italie, en zij zijn toch niet allemaal dik?

Je lichaam heeft dagelijks zoveel calorieën ‘nodig’, voor ons vrouwen is dat vastgesteld op 2o00 calorieën per dag (en 2500 calorieën voor de mannen). Die 2000 calorieeen zijn een gemiddelde, het hangt af van je gewicht en hoe actief je bent (voor een tabel klik hier, het gewicht is in pounds). Als je meer calorieën inneemt dan wat je die dag verbruikt, zal je lichaam dit omzetten naar vet of glycogeen (opgeslagen koolhydraten). Het omzetten van voedsel naar vet of glycogeen heeft echter niets met het tijdstip van inname te maken.

Kijk, als jij om 8 uur ‘s avonds al aan je max zit (van 2000 calorieën) en je neemt een bakje chips en een koekje, dan ziet je lichaam dit als een overmaat en zal het inderdaad worden omgezet. Zit jij rond 8 uur ‘s avonds echter nog niet aan je max dan kun je dit met een gerust hart eten zonder bang te zijn dat je de volgende dag 2 kilo bent aangekomen.

Er schuilt natuurlijk wel ‘gevaar’ in ‘s avonds snoepen! Vooral wanneer je voor de gezelligheid tijdens de film toastjes met Franse kaasjes, snacks, chips, koekjes, wijntjes en biertjes naar binnen werkt. Daar zitten behoorlijk wat calorieën in en omdat je film aan het kijken bent, en omdat het gezellig is, eet je al snel te veel (als in, meer dan wat je lichaam eigenlijk nodig heeft). Er is in elk geval echt niets mis met eten na 8 uur ‘s avonds, het is echt niet zo dat alles wat je na deze tijd eet wordt omgezet in vet. Maar, zorg ervoor dat je inname in balans is en probeer je aan die 2000 calorieën per dag te houden. Even ter informatie, een toastje met brie is 35 calorieën.

‘Je moet wortels eten voor goede ogen’
Mijn vader zei altijd: ‘Weet je waarom wortels zo goed zijn voor je ogen?’. ‘Nee?’ zei ik dan. ‘Nou, heb je ooit wel eens een konijn gezien met een bril?!’. Ik lachen. Ergens had mijn vader wel een goed punt, want wortels zitten stampvol beta-caroteen (pro-vitamine A), en blindheid wordt o.a. veroorzaakt door een tekort aan vitamine A.

Beta-caroteen vermindert het risico op glaucoma (een oogziekte) en macula degeneratie (netvliesveroudering) en kan helpen bij beter zicht in de avond, maar het zorgt er niet voor dat je beter gaat zien overdag. Als je een evenwichtige eetpatroon hebt dan haal je in principe voldoende vitamine A uit je voeding en is het niet noodzakelijk om extra op wortels te knagen in de hoop op betere ogen. Dus helaas, brildragers!

‘Van spinazie word je slim!’
Tuurlijk, zou ik ook zeggen als ik een oververmoeide moeder was die haar kind gewoon graag die laatste happen spinazie wilt voeren. Maar eigenlijk is het wel zo! In spinazie zit luteïne, foliumzuur en beta-caroteen. Deze voedingsstoffen zijn gelinkt aan het voorkomen van dementie. Er zijn zelfs neurologen die het eten van spinazie om deze redenen aanraden, minstens 3 keer per week! We kunnen nog een voorbeeld nemen aan Popeye.

Spinazie bevordert daarnaast ook je bloedstroom die erg belangrijk is voor een goede hersenfunctie. Toch zijn er andere voedingswaren die nóg beter zijn voor je brains, zoals bosbessen (tjokvol anti-oxidanten), eieren (rijk aan choline, wat voor gezonde hersencelmembranen zorgt) en koffie (verbetert alertheid en concentratie). Spinazie is dus niet per se hét brainfood bij uitstek, maar het is wel erg gezond en goed voor je.

‘Van sambal val je af’
Dit hebben mijn ouders me nooit verteld hoor, maar er zijn veel poedertjes en capsules op de markt die capsaïcine bevatten (het stofje wat pepers zo heet maakt) en doorgaan als fat burners. Men claimt dat capsaïcine, of het eten van spicy (pittig) eten zorgt voor een snellere stofwisseling zodat het ook sneller vet verbrandt.

In feite is dit waar, het is wetenschappelijk aangetoond dat voedsel met capsaïcine de stofwisseling tot 23% kan versnellen, maar… dan zou je een volle EETLEPEL sambal per maaltijd moeten toevoegen, en dat is gewoon niet realistisch. Bovendien is het effect van korte duur en zorgt het slechts voor een kleine boost. Gemiddeld zou je – waneer je op een dag extra veel pittig voedsel bij elke maaltijd eet – zo’n 50 calorieën extra verbranden. Nou voor die 50 extra calorieën ga ik geen eetlepel sambal aan elke maaltijd toevoegen natuurlijk! Bovendien… pittig eten is geen pretje wanneer je nummer 2 gaat doen (en je weet het!).

Ik vond het leuk om deze food fabeltjes met jullie door te nemen. Ik heb net nog even wat rondgevraagd op twitter en de fabeltjes die jullie als klein kind werden verteld waren mij nog niet bekend. ‘Als je je broodkorstjes opeet kan je later fluiten’. Whut? Had ik dat maar geweten! Ik (en allebei mijn zusjes) kunnen vandaag de dag nog steeds niet fluiten. Hadden we vroeger maar meer korstjes gegeten….

Wat mijn vader me wel altijd vertelde, ook al wist ik wel dat het een grapje was hoor, was dat er een appelboom in zijn maag ging groeien wanneer hij weer eens de hele appel (dus inclusief klokhuis) had opgegeten. Dat doet hij nog steeds, het hele klokhuis opeten, het is niet eens lekker!

En wat mijn moeder me wel eens heeft verteld was toen ik een beetje paniekerig aan haar vertelde dat ik per ongeluk kauwgom had ingeslikt: ‘oh oh, dat blijft nu de rest van je leven in je lichaam!’. Lekker dan.

Ach, ouders moeten toch creatief zijn willen ze hun kinderen aan de groente, broodkorstjes en andere gezonde meuk krijgen 😉

Welk food fabeltje is jou vroeger altijd verteld?

Until next time,
Serena Verbon

Bronnen (gebruikte boeken en quotes van experts):

• The Flexitarian Diet
• The Small Change Diet
• Pregnancy Cooking & Nutrition for Dummies
• Diet Simple
• Keith Ayoobm, Ed.D., dietitian/professor of Pediatrics at Albert Einstein College of Medicine, New York City
• Lesli Bonci, M.P.H., dietitian/director of sports nutrition at the University of Pittsburgh Medical Center for Sports Medicine