feiten of fabels?

Door Nena – Hebben jullie ook dat je je regelmatig afvraagt of een verhaal nou werkelijkheid is of niet? Één keer in de zoveel tijd wordt er weer eens een bizar “feitje” naar m’n hoofd geslingerd en dan vraag ik me af of dat nou wel klopt. Of dat het überhaupt wel kan of niet. Het leek mij leuk om in dit artikel aandacht te besteden aan een aantal van deze stellingen, waarbij je jezelf steeds de volgende vraag kunt stellen: Zijn dit nou feiten of fabels? Omdat er talloze stellingen te vinden zijn heb ik ze onderverdeeld in diverse categorieën.

Bron

Bizarre feiten of fabels

Bron

Je slikt in je leven tijdens je slaap gemiddeld 8 spinnen in. – Fabel
Dit is zo’n verhaal dat ik elke keer weer hoor wanneer ik iemand vertel dat ik bang ben voor spinnen. Ik ben dan ook benieuwd wie van jullie ook wel eens gehoord heeft dat je in je leven gemiddeld zo’n 8 spinnen inslikt tijdens je slaap? Hoe vaak heb ik me wel niet afgevraagd of dit waar is! Aan de ene kant klinkt het niet zo gek. Hij kan zichzelf best aan een ragdraadje in je mond laten zakken… Maar aan de andere kant hoorde ik dat spinnen koudbloedig zijn en het niet fijn vinden om warme plekken op te zoeken. Dit verhaal blijkt dus een fabel te zijn, sterker nog het is een broodjeaapverhaal met de volgende geschiedenis: In 1993 scheef columniste Lisa Holst een artikel over hoe snel onzinnige feiten voor waar werden aangenomen, gewoonweg omdat ze op het internet stonden of via e-mail werden verspreid. Om haar punt kracht bij te zetten kwam ze met haar eigen lijst van onnozele statistiekjes, waaronder het gegeven dat de gemiddelde mens tijdens de slaap jaarlijks acht spinnen opeet. Het was geen gegeven dat ze zelf had verzonnen. Ze leende het van een insectenboek uit 1954 dat algemene misvattingen over spinnen en insecten beschreef.
Daarnaast nog wat feiten: Een spin is niet in staat om zich in de slokdarm te bewegen, laat staan erdoorheen kan lopen. Ook is het menselijk lichaam erg warm voor een spin en zal de spin dit niet vrijwillig opzoeken.

Alleen vrouwtjesmuggen steken. – Feit
Eerlijk gezegd dacht ik altijd dat het alleen de mannetjes waren waardoor je gestoken werd. Maar waarom steken muggen eigenlijk? Het blijkt dus dat het alleen de vrouwtjesmuggen zijn die je steken. Of eigenlijk steken ze niet, ze bijten. Zij hebben namelijk de eiwitten uit het bloed nodig voor de ontwikkeling van hun eitjes. Mannelijke muggen overleven met de nectar van bloemen.

Muggen komen af op zweet en andere lichaamsgeuren, niet op ‘zoet bloed’. – Feit
Je kunt je afvragen waarom jij altijd gestoken wordt en je vriend niet?! Of misschien juist andersom. Als mijn vriend en ik muggen in de slaapkamer hebben, dan kan je er de klok op gelijk zetten dat hij wel wordt gestoken en ik niet. Wat blijkt nou? Muggen komen af op uitgeademde kooldioxide en bepaalde geurstoffen. De afscheiding van deze geurstoffen is per mens verschillend, hierdoor hebben sommige mensen veel meer last van muggen dan anderen. De mug heeft zeer gevoelige waarnemingsorganen en kan zijn prooi tot 30 meter afstand waarnemen. Andere aantrekkelijke stoffen voor de mug zijn o.a. stoffen die door het menselijke lichaam worden afgegeven bijvoorbeeld bepaalde fragmenten van eiwitten, uitwasemingen van ammoniak, melkzuren of boterzuren.

Mobiele telefoons zijn véél smeriger dan wc-brillen. – feit
Ik kom het elke keer weer tegen. En er zijn al diverse onderzoeken geweest die dit hebben aangetoond. Uit speciale tests blijkt dat op een gsm gemiddeld tien keer meer ziekteverwekkers zitten dan op de bril van een toilet. De bacteriën die de onderzoekers op de telefoons tegenkwamen kunnen zorgen voor maagklachten en misselijkheid. Een oorzaak is bijvoorbeeld het feit dat je je telefoon vaak dichtbij je mond houdt. Mensen durven vaak hun telefoon niet te reinigen, omdat ze bang zijn dat ze schade toebrengen aan het toestel. Daarnaast nemen mensen hun mobiel vaak mee naar het toilet, gebruiken het om de tijd te doorkomen, en wassen vervolgens wel hun handen maar niet hun toestel. Het is daarom geen gek idee om je telefoon regelmatig even schoon te maken met een anti-bacterieel (vaak alcoholhoudend) doekje.

Beauty feiten of fabels

Bron

Van fronsen krijg je rimpels. – feit
Helaas is dit waar. Ik frons namelijk best veel, dus ik merk dat er bij mij al enige fronsrimpeltjes beginnen te ontstaan. Door veel te fronsen, zul je er in sneller ouder uitzien. Er zullen hoogstwaarschijnlijk fronsrimpels en rimpels rondom de ogen ontstaan. Mensen die vaak fronsen zien er vaak ouder en norser uit dan ze daadwerkelijk zijn en bovendien geven fronsrimpels je een hardere uitstraling. Vooral met het warmere weer is het raadzaam om een zonnebril te dragen. Dat is niet alleen beter voor je ogen, maar je zal ook minder met je ogen gaan knijpen (bijvoorbeeld tegen het felle zonlicht) en daardoor je gezicht meer ontspannen en dus minder fronsen.

Van chocolade en vet eten krijg je sneller puistjes. – fabel
Al lijkt dit vaak op te gaan, toch krijg je niet per definitie puisten van het eten van chocolade of vet eten. Puistjes ontstaan door een ontsteking van talgzakjes. Deze talgzakjes zitten in de huid en maken een mengsel van vettige stoffen (talg of huidsmeer) aan, die ze boven op de huid afgeven. Deze talg houdt de huid soepel en beschermt het tegen bijvoorbeeld uitdroging. Wanneer de uitgang van een talgzakje verstopt raakt doordat er bijvoorbeeld meer talg wordt gemaakt dan eruit kan, kan dit talgzakje gaan onsteken en ontstaat er een puistje. Omdat in chocolade, net als in talg, veel vet zit wordt er vaak gedacht dat het eten van chocolade (maar ook andere vette dingen als friet en chips) leidt tot meer talg en zo tot puistjes. Hoewel niet iedereen het hiermee eens is, lijkt dit een fabeltje en heeft men nooit kunnen aantonen dat je door het eten van chocolade puistjes krijgt. Toch merken sommige mensen wel heel duidelijk dat ze van chocolade (of ander vet eten) puistjes krijgen. Zij zijn hiervoor waarschijnlijk meer gevoelig.

anti-rimpel crèmes werken. – fabel
Was dit maar waar. Er zijn een hoop merken die het beste van de wereld beloven als het gaat om anti-rimpel crèmes, maar helaas. Er is geen enkele crème op de hele wereld die al bestaande rimpels weghaalt. Wél zijn er een aantal producten die of zorgen voor irritatie aan de huid, waardoor de huid opzwelt en tijdelijk rimpels ‘opvult’ of  producten die rimpels tijdelijk opvullen door super hydraterende stoffen. Daardoor zwelt de huid tijdelijk ook en worden de rimpels minder zichtbaar. Er bestaan gelukkig wel crèmes die sommige rimpels kunnen voorkomen en of vertragen. Vroeg of laat krijgt iedereen natuurlijk wel wat rimpels, maar door een goede crème te gebruiken die de huid hydrateert beperk je dit enigszins  En het liefst is de crème ook voorzien van een SPF tegen de schadelijke stralen van de zon.

Van wortels eten krijg je een beter gezichtsvermogen. – Fabel
Ik heb dit vaak te horen gekregen. Is dit niet algemeen bekend? Sommige mensen gaan zelfs zo ver, dat ze hun kinderen het volgende vertellen: “Door veel wortel te eten ga je steeds beter zien en heb je op den duur geen bril meer nodig. Heb je weleens een konijn met een bril gezien!?” Als je wat dieper zoekt naar het ontstaan van het worteltjes-verhaal, dan zegt men dat deze (volks)fabel uit de tweede wereldoorlog komt. Toen de Britse spionagediensten het gerucht verspreiden dat de Britse piloten fantastisch nachtvisie hadden door het eten van wortelen. Ze wilden namelijk niet dat de Duitsers te weten kwamen dat ze eigenlijk gewoon radar hadden. En zo geschiedde… Dat je geen bril meer nodig hebt door het eten van wortels is dus een fabel, maar het kan eventueel wél helpen wanneer je last hebt van nachtblindheid. Nachtblindheid kan worden veroorzaakt door een tekort aan Vitamine A. Wortels bevatten veel Bètacaroteen een precursor voor vitamine A. Een langdurig gebrek aan vitamine A kan nachtblindheid veroorzaken.

Haar feiten of fabels

Bron

Wanneer je één grijze haar uittrekt, dan komen er twee terug. – Fabel
Was dit maar waar! Maar oh, wat heb ik dit vaak gehoord. Ook van kapsters! Maar als dit waar was, dan zou iedereen die ouder wordt toch massaal aan z’n (grijze) haren trekken om een mooie volle bos te krijgen! Waarschijnlijk heeft het ontstaan ervan te maken met mensen die grijs werden en die eerste grijze haren gingen uittrekken en door een samenloop van omstandigheden een grote toename van grijze haren op hun hoofd moesten vaststellen. Grijze haren ontstaan doordat dat de hoeveelheid melanine (het pigment dat je haar kleur geeft) afneemt. Maar dat je, als je er één grijze haar uittrekt weer twee terugkrijgt, dat is een volksfabeltje. Er ontstaan namelijk niet ineens twee haarfollikels, wanneer je er eentje leegtrekt.

Als je je haar regelmatig knipt, groeit het sneller. – fabel
Je haar bestaat uit dode cellen terwijl het levende gedeelte van het haar zich, kort gezegd, in de hoofdhuid bevindt. Daarom doet het ook geen pijn als je je haar knipt. Maar trek maar eens aan je haar, dan zul je je hoofdhuid wel degelijk voelen. Als je eenmaal weet, dat je het gedeelte van je haar vanaf de hoofdhuid opgebouwd is uit cellen zonder bloedsomloop en zonder zenuwstelsel, dan zal het gemakkelijk te begrijpen zijn dat je haar niet sneller gaat groeien als je het afknipt.

Gespleten haarpunten kunnen ‘genezen’. – fabel
Wat middeltjes ook beweren, je haar herstelt zich niet wanneer het eenmaal gespleten is.  Er is maar één remedie om van gespleten haarpunten af te komen en dat is je haar knippen. Wel zijn er producten die de gespleten haarpunten als het ware weer aan elkaar plakken, maar dat effect verdwijnt zodra je het product uitwast. Natuurlijk kun je er wel aan werken om gespleten haarpunten zoveel mogelijk te voorkomen door de kwaliteit van je haar te verbeteren. Dit kun je doen door de juiste producten te gebruiken, door de hoofdhuid goed te verzorgen en door de juiste voeding. Verder kunnen gespleten haarpunten ook veroorzaakt worden door föhnen of het gebruik van de stylingtang.

Haren komen dikker terug wanneer je ze afscheert. – fabel
Het lijkt weleens waar dat de haartjes dikker zijn, wanneer ze weer aangroeien na het scheren. Maar dit komt doordat ze op het dikste gedeelte zijn afgeschoren en dus geen puntje meer aan de bovenkant hebben als bij niet afgeschoren haren. Eigenlijk is het heel logisch als je de uitleg leest, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik dit zelf niet zeker wist. Het is mij regelmatig gezegd dat ik mijn benen beter niet kon scheren, want ze zouden als dikke zwarte stoppels terugkomen! Gelukkig viel dit reuze mee, maar de haartjes waren wel stugger.

Alcohol feiten of fabels

Bron

Als je door een rietje drinkt word je sneller dronken. – feit
Je wordt niet zo zeer dronken door het drinken van alcohol met een rietje, maar je zal het effect van dezelfde hoeveelheid alcohol wel sneller merken, dan wanneer je de alcohol uit een glas drinkt. Met minder alcohol behaal je het zelfde effect.
Dit komt doordat er, als je via een rietje drinkt, al een deel van de alcohol in het bloed komt via het gehemelte. Het gehemelte is sterk doorbloed en heeft een zeer dunne huid. Stroomt de alcohol langs het gehemelte, dan kan een deel van de alcohol al meteen via het gehemelte in de bloedbaan opgenomen worden. Dat gaat dus sneller dan via de maag en darmen. Het bloed brengt de alcohol vervolgens naar de hersenen, waarna de effecten kunnen optreden. Je wordt echter niet veel méér dronken door drinken met een rietje. Het is eerder de snelheid van de alcoholopname die het ‘dronken gevoel’ bepaalt.

Je wordt sneller dronken als je alles door elkaar drinkt. – fabel
Dronken word je van het drinken van teveel alcohol in te korte tijd. Ieder alcoholhoudend drankje bevat ongeveer evenveel alcohol per glas (10 g). Het door elkaar drinken van verschillende typen drank maakt qua hoeveelheid alcohol die je binnenkrijgt dus geen verschil. De samenstelling van drankjes en hoe je lichaam ermee omgaat, kan wel vervelende gevolgen hebben voor het lichaam. Het lijkt misschien zo dat je eerder dronken wordt, wanneer je alles door elkaar drinkt, maar vaak heb je op dat moment al het een en ander aan alcohol in je lichaam en het tempo waarin je drinkt ligt hoger.

Gezondheid feiten of fabels

Bron

Als je allergisch bent voor katten, dan kan je wel een naaktkat nemen. – fabel
Ik had graag gewild dat het waar was. Ik heb namelijk (o.a.) een kattenallergie. Helaas is een naaktkat geen alternatief als je allergisch bent voor katten. Bij een kat zitten de stoffen die voor een allergische reactie zorgen (de allergenen) niet alleen in de haren, maar ook in de huidschilfers. Een naaktkat heeft weliswaar geen haren, maar verliest natuurlijk wel huidschilfers.

Je kunt nooit te veel water drinken. – fabel
Je kan wel te veel water drinken. Men spreekt dan van een watervergiftiging of Waterintoxicatie. Waterintoxicatie wordt vaak onderschat omdat men niet gelooft dat ook water in grotere hoeveelheden giftig kan zijn. Het komt er feitelijk op neer, dat wanneer je te veel water drinkt, de ionenconcentratie van het vocht buiten je lichaamscellen afneemt, met als gevolg dat er te veel water de cellen binnendringt (door osmose) of dat er te veel kalium de cellen verlaat (door diffusie). De cellen kunnen bijvoorbeeld knappen, met alle gevolgen van dien. Nou moet je wel héél veel water drinken, wil je dit effect krijgen. Maar er zijn helaas enkele gevallen van bekend.

Bij schaduw of bewolking hoef je niet te smeren. – fabel
Ik hoop dat iedereen wel weet dat je ook in de schaduw (weliswaar minder dan in de volle zon) de schadelijke invloed van UV-straling kunt ondervinden. Daarom blijft insmeren nodig, zelfs als jij (of je kind) in de schaduw zit. Let ook op de zonkracht: hoe sterker deze is, hoe meer UV-straling de aarde bereikt en hoe minder de schaduw bescherming biedt. Op een bewolkte zomerse dag kun je dus verbranden.

Als je met een hoge factor smeert wordt de huid niet bruin. – fabel
Je wordt misschien minder snel bruin, maar uiteindelijk word je mooier bruin en zal je ook langer bruin blijven. Misschien denk je dat je sneller bruin wordt, maar feitelijk verbrand je sneller. Hierdoor breng je niet alleen (blijvende) schade toe aan de huid, maar zal je je bruine kleurtje ook sneller verliezen. Met als gevolg dat je door het vervellen gevlekt gekleurd bent. De factor heeft invloed op de tijd die je door kan brengen in de zon zonder te verbranden en zorgt ervoor dat minder schadelijke straling doordringt tot de huid. De huid wordt dus wél bruin maar verbrandt niet, en blijft daardoor dus langer en mooier bruin.

Van het naar buiten gaan zonder jas word je ziek. – fabel
Je wordt niet zo zeer ziek van het naar buiten gaan zonder jas, want voor het oplopen van een verkoudheid of griepje heb je wel iets meer nodig. Namelijk een virus. Het is niet zo dat er, wanneer je buitenloopt zonder jas, ineens wel een virus je neus in waait. Wat dat betreft is de stelling dus een fabel. Het is echter wel een feit dat je vatbaarder bent, wanneer je afweersysteem zwakker wordt. Dit kan eventueel wel veroorzaakt worden door kou of andere temperatuurschommelingen. Het kan dus zijn dat je al een virus bij je draagt, maar dat je door een sterke weerstand niet ziek wordt. Als je van jezelf een lage weerstand hebt, kan het dus goed zijn dat je wel vatbaarder bent voor infecties. Uit onderzoek blijkt dat veel kinderen (vooral jonge kinderen) ‘gekoloniseerd’ zijn met virale infecties in de luchtwegen. Oftewel: dat er bij veel kinderen al sluimerende infecties aanwezig zijn. Daarnaast is het zo dat temperatuurveranderingen – dus als je van warm naar koud gaat, of andersom – een dip geven in het immuunsysteem. Het zou dan heel goed kunnen dat een virus waardoor je al gekoloniseerd bent, alsnog zijn kans grijpt. Waarna je dus ziek wordt. (bron)

Ik hoop dat jullie het leuk vonden om meer te weten te komen over bekende feiten of fabels. Welke stellingen hebben jullie altijd meegekregen? En van welke feiten of fabels hebben vragen jullie je af of ze nou waar zijn of niet?

Liefs Nena

Twitter: @nenaburger
Instagram: nenaburger